Η ορθορεξία (orthorexia nervosa) είναι η υπερβολική ενασχόληση με την “σωστή” διατροφή. Αν και το να προσέχει κανείς την ποιότητα αυτών που καταναλώνει είναι υγιές και δεν αποτελεί πρόβλημα από μόνο του, η εμμονική και παθολογική συμπεριφορά του να τρώει κάποιος πάντα τα “σωστά” φαγητά, είναι επικίνδυνο για την σωματική υγεία και δείγμα διατροφικής διαταραχής. 

Η ορθορεξία ενέχει ψυχαναγκαστικά στοιχεία και πράγματι έχει βρεθεί άτομα με ορθορεξία να πάσχουν και από ιδεο-ψυχαναγκαστική διαταραχή. Προειδοποιητικά σημάδια της ορθορεξίας είναι:

καταναγκαστικός έλεγχος των συστατικών που έχει το κάθε προϊόν μέσα

ανησυχία για το αν τα συστατικά αυτά είναι υγιεινά

κατανάλωση μόνο φαγητών που θεωρούνται “αγνά” και “υγιεινά”

ενδιαφέρον για την υγεία άλλων που δεν τρώνε “υγιεινά”

πολλές σκέψεις γύρω από το τι θα σερβιριστεί σε διάφορα event

δυσφορία όταν τα “σωστά” τρόφιμα δεν είναι διαθέσιμα

καταναγκαστικά followings σε μπλογκ στο instagram και twitter σχετικά με την σωστή διατροφή

ζητήματα εικόνας σώματος μπορεί να είναι παρόντα ή όχι

Αυτό που διαχωρίζει την ορθορεξία από την ανορεξία και την βουλιμία είναι πως η ορθορεξία αφορά την ποιότητα της τροφής, ενώ οι τελευταίες δύο διαταραχές αφορούν την ποσότητα. Ωστόσο, οι επιπτώσεις στην υγεία είναι σχεδόν πανομοιότυπες. 

Αυτό που έχει βρεθεί σχετικά με το ποιος παρουσιάζει ορθορεξία, είναι πως άτομα που είναι ενημερωμένα γύρω από ζητήματα διατροφής, όπως άτομα που σπουδάζουν κάποια επιστήμη υγείας, είναι πιο ευάλωτα στο να αναπτύξουν ορθορεξία. Από την άλλη, υπάρχει και η υπόθεση πως τα άτομα που επιλέγουν να σπουδάσουν κάποια επιστήμη υγείας, είναι αυτά που από πριν έχουν την προδιάθεση να εμφανίσουν ορθορεξία. 

Επίσης, έχει βρεθεί πως τα άτομα με ορθορεξία έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση, αντιμετωπίζουν θέματα με την εικόνα σώματος, είναι τελειομανή και έχουν αναπτύξει απορριπτικά στυλ δεσμού. Σχετικά με τον τρόπο σκέψης, υπάρχει ακαμψία και θεωρούν τον εαυτό τους ηθικότερο.

Η ηλικία στην οποία συνήθως εμφανίζονται οι διατροφικές διαταραχές είναι 14-25 ετών. Η εφηβεία, λοιπόν, είναι μια κρίσιμη περίοδος, καθώς αγγίζονται έντονα θέματα γύρω από το δίπολο ανεξαρτησία-εξάρτηση. Η ενηλικίωση είναι κοντά, και ενηλικιώνομαι σημαίνει βγαίνω από τον ρόλο του παιδιού που φροντίζεται από την μαμά (κυρίως) και τον μπαμπά. Η τροφή είναι βασικό προνόμιο της μητέρας-τροφού, χωρίς την οποία η επιβίωση του παιδιού δεν υφίσταται. Η τροφή παίρνει έναν συμβολικό ρόλο της φροντίδας και της αγάπης που το παιδί νιώθει  ότι αξίζει. Τι είναι αυτό λοιπόν που οδηγεί το άτομο να δρα κατά της επιβίωσης και της ζωής; Γιατί η ορθορεξία ψευδώς θεωρείται ορθή από το άτομο, από την στιγμή που οι συνέπειες στην υγεία είναι αρνητικές και σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Δεν είναι κάποιο φυσιολογικό στάδιο που περνάνε οι έφηβοι. Είναι ένα σύμπτωμα, που ο οργανισμός ξεσπά με τιμωρητικό τρόπο κατά του ίδιου. Αν σκεφτούμε πότε τιμωρούμε κάποιον, ή τον ίδιο μας τον εαυτό, είναι όταν αυτός έχει πράξει κάτι κακό. Υπάρχει ενοχή, την οποία το άτομο με ορθορεξία προσπαθεί να επανορθώσει με την τιμωρία του να του στερεί το πρώτο πράγμα που είναι απαραίτητο για να ζήσει: την τροφή. Δημιουργεί ένα στερητικό περιβάλλον και καλείται να επιβιώσει μέσα σε αυτό. Από πού πηγάζει αυτή η ενοχή όμως έχει βαθειές ρίζες που μόνο ένα ψυχοθεραπευτικό περιβάλλον θα μπορούσε να τις φωτίσει. Θα πρέπει να ληθφεί υπόψιν η δυναμική της οικογένειας και οι σχέσεις του ατόμου με τους Σημαντικούς Άλλους, κυρίως την μητέρα. 

Αν τα σημάδια της ορθορεξικής συμπεριφοράς αποσυρθούν χωρίς θεραπευτική παρέμβαση, αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν κάτι παροδικό. Είναι αναμενόμενο πως σε μετέπειτα φάση τα συμπτώματα θα πάρουν άλλη μορφή, όπως κρίσεις πανικού, κοινωνική φοβία, σεξουαλικά προβλήματα, άγχος, κατάθλιψη, προβλήματα διαπροσωπικών σχέσεων, τα οποία σχετίζονται άμεσα με τον πρωταρχικό δεσμό του ατόμου με την μητέρα-τροφό του. 

Επομένως, αν βιώνετε κάτι από τα παραπάνω ή γνωρίζετε κάποιον που να το περνά, μην το αφήνετε να περάσει μόνο του. Δεν είναι μια φάση. Είναι επικίνδυνο μια τέτοια κατάσταση να κρατά στον χρόνο, γιατί ακόμα και αν χαθεί σε αυτήν την μορφή, θα εμφανιστεί στο μέλλον υπό άλλον μανδύα. Η ψυχική υγεία είναι προτεραιότητα και επένδυση στον εαυτό. Όσο πιο πολύ παραμελείται, τόση περισσότερη φροντίδα χρειάζεται αργότερα.