Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητας είναι μια νευροβιολογική διαταραχή που εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και συνεχίζει την πορεία της υπό διαφορετικές μορφές στην ενήλικη ζωή. Επηρεάζει την ικανότητα συγκέντρωσης και την παρορμητικότητα του ατόμου. Μϊα διάγνωση ΔΕΠΥ έχει συσχετιστεί με υψηλότερο κίνδυνο για άγχος, κατάθλιψη, σχολική αποτυχία, αυτο-καταστροφικές συμπεριφορές, ανεργία, ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και πρόωρο θάνατο.

Παρόλο που η ΔΕΠΥ μελετάται περισσότερο από έναν αιώνα, παραμένει μια διαταραχή πολλές φορές άγνωστη στο ευρύ κοινό. Αυτό ισχύει περισσότερο για την παρουσία της ΔΕΠΥ στα κορίτσια. Μέχρι την δεκαετία του 1990, οι παιδίατροι θεωρούσαν πως η αναλογία ΔΕΠΥ στα αγόρια και στα κορίτσια ήταν 9:1. Πλέον μιλάμε για αναλογία 2,5:1. Εκτιμάται, παγκοσμίως πως 5-7% του νεανικού πληθυσμού έχουν ΔΕΠΥ.

Ο λόγος για τον οποίο τα κορίτσια λαμβάνουν λιγότερες διαγνώσεις ΔΕΠΥ, είναι γιατί τα αγόρια παρουσιάζουν περισσότερες συμπεριφορές παρορμητικότητας και σωματικής ανησυχίας, οπότε και τραβάνε εύκολα την προσοχή των γύρω τους. Από την άλλη, τα κορίτσια μπορεί να παρουσιάζουν περισσότερα συμπτώματα διάσπασης προσοχής, ονειροπόλησης και εσωστρέφειας, οπότε παιρνούν “απαρατήρητα”. Το περιβάλλον τους συνήθως θεωρεί πως αυτά τα συμπτώματα οφείλονται σε άγχος ή σε προβλήματα στο σπίτι, με αποτέλεσμα να μην λαμβάνουν την κατάλληλη παρέμβαση.

Παρόλο που τα ποσοστά διάγνωσης της ΔΕΠΥ είναι μικρότερα, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν, τα κορίτσια και οι γυναίκες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες. Πέρα από το ότι παραμένουν αδιάγνωστες οπότε και χωρίς κατάλληλη υποστήριξη, οι γυναίκες συνηθίζουν να εσωτερικεύουν και να ξεσπάνε στον εαυτό τους, παρά στους άλλους. Επομένως εμφανίζουν μεγαλύτερα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης, και περισσότερες πιθανότητες για αυτο-καταστροφικές συμπεριφορές και απόπειρες αυτοκτονίας. Επίσης, είναι πιο πιθανό για γυναίκες με ΔΕΠΥ να εμπλακούν σε σχέσεις με βίαιους συντρόφους, να έχουν χαμηλότερη σχολική επίδοση και να αντιμετωπίσουν ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Κορίτσια με συνδυασμένο τύπο ΔΕΠΥ, δηλαδή διάσπαση προσοχής μαζί με υπερκινητικότητα, αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην κοινωνική τους ζωή, καθώς βιώνουν την απόρριψη από συνομηλίκους και οδηγούνται κοινωνική απομόνωση, χαμηλή αυτοπεποίθηση, ακόμη και χρήση ουσιών.

Η αιτιολογία της ΔΕΠΥ είναι πολυπαραγοντική. Υπάρχει ένα δυνατό κληρονομικό βιολογικό υπόβαθρο με περιβαλλοντικούς παράγοντες που ενισχύουν την επίδρασή του, όπως μικρό βάρος γέννησης, προγεννητική έκθεση σε τοξίνες (πχ. αλκοόλ, μόλυβδο, φυτοφάρμακα, φθαλικούς εστέρες), δυσλειτουργικές σχέσεις παιδιού-γονέα, μη υγιείς σχέσεις με συνομηλίκους και ελλιπής σχολικός εξοπλισμός.

Η αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ μπορεί να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, όμως αυτή δεν αρκεί από μόνη της. Το πιο σημαντικό είναι η εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων, η ενίσχυση της συναισθηματικής νοημοσύνης, η καλλιέργεια δεξιοτήτων στην διαχείριση του χρόνου και της οργάνωσης, τομείς που ενισχύονται μέσω προγράμματα ψυχοεκπαίδευσης ή/και ψυχοθεραπείας. Η ψυχοθεραπεία στοχεύει στην διαχείριση των παράπλευρων απωλειών της ΔΕΠΥ, όπως είναι οι συναισθηματικές δυσκολίες και οι επιπτώσεις στην κοινωνική και προσωπική ζωή.