Το είδος της προσκόλλησης που είχε αναπτύξει το άτομο κατά την παιδική του ηλικία καθορίζει σημαντικά στοιχεία για τις ενήλικες σχέσεις του. Κατά την περίοδο όπου η προσκόλληση αρχίζει και εγκαθιδρύεται, χτίζεται ένα εσωτερικευμένο νοερό μοντέλο, το οποίο περιλαμβάνει αναπαραστάσεις πραγματικών εμπειριών με σημαντικούς άλλους, και μπορεί να επηρεάσει μέχρι και τις σχέσεις εξουσίας που έχουμε με κάποιους ανθρώπους, αλλά και τις σχέσεις με συνομηλίκους. Έχει υποστηριχθεί πως σε περίπτωση που το παιδί δεν εγκαθιδρύσει έναν τύπο προσκόλλησης ως τα τρία του χρόνια (πχ. ιδρυματοποιημένα παιδιά), μπορεί και να μην καταφέρει ποτέ στη ζωή του να κάνει σταθερές σχέσεις στο μέλλον.

Ασφαλής προσκόλληση

Οι ενήλικες που είχαν ασφαλή προσκόλληση με την μητέρα τους, αντιλαμβάνονται τον κόσμο σαν ένα μέρος ασφαλές, όπου μπορούν να ζητήσουν βοήθεια σε περίπτωση ανάγκης. Στηρίζονται στον εαυτό τους, έχουν αυτοπεποίθηση, είναι αυτόνομοι και έχουν εμπιστοσύνη σε στενές σχέσεις, στις οποίες μπορούν και ισορροπούν με μεγάλη επιτυχία την εξάρτηση και την ανεξαρτησία.

Προσκόλληση αποφυγής

Οι ενήλικες που ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία χαρακτηρίζονται από «καταναγκαστική αυτό-στήριξη», δηλαδή θέλουν απεγνωσμένα να στηριχτούν μόνο στον εαυτό τους. Προσπαθούν υπερβολικά να ελέγχουν τα συναισθήματά τους. Είναι ψευδο-ανεξάρτητοι, καθώς χρησιμοποιούν την έννοια «ανεξαρτησία» ως δικαιολογία για να αποφύγουν τις στενές σχέσεις, τις οποίες και φοβούνται. Η ανεξαρτησία τους είναι εύθραυστη. Αντιλαμβάνονται τους άλλους ως απορριπτικούς, απρόθυμους ή ανίκανους να βοηθήσουν, για αυτό και σπάνια ζητούν βοήθεια όταν έχουν ανάγκη. Όταν βρίσκονται σε κίνδυνο, βλέπουν τον εαυτό τους σαν ξέχωρο από όλους τους άλλους. Τέλος, δύσκολα ανασύρουν μνήμες από την παιδική τους ηλικία.

Αμφιθυμική προσκόλληση

Σε αυτήν την κατηγορία, οι ενήλικες βιώνουν θυμό και απογοήτευση μέσα στις σχέσεις τους, λόγω του φόβου και της αμφιβολίας που έχουν για την διαθεσιμότητα του άλλου. Είναι εξαρτημένοι από τον άλλον και ενώ δείχνουν να εκτιμούν τις στενές σχέσεις, έχουν ανεπίλυτα προβλήματα με τους άλλους για αυτό και ταλαιπωρούνται από άγχος και θυμό, τα οποία οδηγούν σε φαύλο κύκλο.

Αποδιοργανωμένη προσκόλληση

Οι ενήλικες σε αυτόν τον τύπο, φροντίζουν καταναγκαστικά τον άλλον, ενώ θεωρούν ότι η μόνη φροντίδα που θα λάβουν οι ίδιοι είναι μόνο από τον εαυτό τους. Συνήθως εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης, αγοραφοβία, σχολική φοβία και απουσία θρήνου όταν πεθαίνει το πρόσωπο φροντίδας.
Βιβλιογραφία:

Wenar, C. &Kerig, P. (2000) Εξελικτική Ψυχοπαθολογία. Από την βρεφική ηλικία στην εφηβεία, 4η έκδοση. ΕκδόσειςGutenberg: Αθήνα.
Bowlby, J. (1958). The nature of the child’s tie to his mother. International Journal of Psycho-analysis, 39, pp. 350-373.

Biringen, Z. (1994). Attachment theory and research: Application to clinical practice, American Journal of Orthopsychiatry, 64 (3), pp. 404-420.